A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 2 (937) z dnia 10.01.2017

Wykup przedmiotu leasingu w ewidencji księgowej

Po zakończeniu umowy leasingu mamy możliwość wykupu przedmiotu umowy. W jaki sposób rozliczyć zapłaconą kwotę w księgach rachunkowych?

Sposób rozliczenia kwoty wykupu uzależniony jest od dotychczas stosowanego sposobu rozliczenia leasingu, tj. czy umowa dla celów bilansowych rozliczana była jako leasing finansowy, czy też operacyjny.

W świetle ustawy o rachunkowości, zdecydowana większość umów leasingowych spełnia wymogi do uznania ich za umowy leasingu finansowego.

Najczęściej wystąpi więc sytuacja, gdy dla celów podatkowych będziemy mieli do czynienia z leasingiem operacyjnym, a dla celów rachunkowych - z finansowym.

W związku z tym w przypadku wykupu przedmiotu leasingu mogą wystąpić dwa warianty rozwiązań. I tak, jeżeli kwotę wykupu uwzględniono w wartości początkowej leasingowanego dotychczas środka trwałego, to opłatę poniesioną z tego tytułu rozlicza się z częścią kapitałową. Oznacza to, że będzie ona zaksięgowana na spłatę zobowiązania z tytułu leasingu. Tym samym nie zwiększy ona wartości środka trwałego. Jedynie ewentualna nadwyżka spłat nad kwotą zobowiązania obciąży pozostałe koszty operacyjne (por. pkt VI.10. Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa").

Wówczas faktura VAT z tytułu wykupu przedmiotu umowy leasingu może zostać ujęta w księgach rachunkowych zapisami:

a) wartość netto:

- Wn konto 24-9/2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu
leasingu",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu";

b) kwota VAT podlegającego odliczeniu:

- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 30;

c) wartość ogółem opłaty końcowej:

- Wn konto 30,
- Ma konto 24-9/1 "Rozrachunki bieżące z finansującym".

Natomiast jeżeli opcja wykupu nie została uwzględniona w wartości początkowej leasingowanego składnika, to wartość wynikająca z faktury za wykup może zostać zaliczona na zwiększenie uprzednio wprowadzonej wartości początkowej, zapisem: Wn konto 01, Ma konto 30.

Jednostka może również, w ramach uproszczenia, na podstawie art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości, nieumorzoną wartość leasingowanego środka trwałego odnieść w pozostałe koszty operacyjne, a do ewidencji bilansowej wprowadzić nowy środek o nowej wartości początkowej wynikającej z faktury dotyczącej wykupu. W sytuacji, gdy wykupiony przedmiot leasingu nie będzie spełniał kryteriów do uznania go za środek trwały, jego wartość można również odnieść jednorazowo w koszty, księgując: Wn konto 40-1 "Zużycie materiałów i energii", Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

Rozwiązanie z ustaleniem nowej wartości początkowej zgodne będzie z rozwiązaniem stosowanym dla celów podatkowych. Taki sam "uproszczony" sposób ewidencji zastosują bowiem jednostki, które zgodnie z art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości odstąpiły od klasyfikacji bilansowej leasingu i stosują w tym zakresie zasady określone w ustawach podatkowych. Przypomnijmy, że możliwość taka dotyczy jednostek, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

1) 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,

2) 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,

3) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

Podatkowej klasyfikacji umów leasingu mogą również dokonywać jednostki samorządu terytorialnego. Nie mogą natomiast jednostki, o których jest mowa w art. 3 ust. 1e ustawy o rachunkowości, w tym m.in. banki, emitenci papierów wartościowych, krajowe instytucje płatnicze czy jednostki sektora finansów publicznych.