Rozliczanie kosztów używania samochodów osobowych w leasingu finansowym w 2019 r.

Od przyszłego roku będą obowiązywać nowe zasady rozliczania kosztów z tytułu wykorzystywania w działalności gospodarczej leasingowanych samochodów osobowych. Przepisy wprowadzające w tym zakresie zmiany do ustaw podatkowych przewidują, że do umów leasingu zawartych przed 1 stycznia 2019 r. stosuje się przepisy ustaw o podatku dochodowym w brzmieniu dotychczasowym. Czy chodzi tu także o umowy leasingu finansowego? Jeżeli tak, to oznaczałoby to, że odpisy amortyzacyjne od leasingowanych samochodów osobowych powinny być nadal, tj. także od 2019 r. ograniczane limitem 20.000 euro (w przypadku samochodów innych niż elektryczne), a koszty ich używania w firmie nie podlegałyby limitowaniu?

Od 1 stycznia 2019 r. do limitowania odpisów amortyzacyjnych stosuje się wyższe kwoty, tj. 150.000 zł dla samochodów innych niż elektryczne oraz 225.000 dla samochodów elektrycznych, w tym objętych w leasing finansowy. Od tego samego dnia ograniczeniu podlegają także koszty używania samochodów osobowych, w tym objętych w leasing finansowy, jeżeli są one wykorzystywane do tzw. celów mieszanych. Data zawarcia umowy leasingu nie ma znaczenia.

Na podstawie art. 22a ust. 2 pkt 3 updof i art. 16a ust. 2 pkt 3 updop, amortyzacji podlegają niezależnie od przewidywanego okresu używania m.in. środki transportu niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy leasingu, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników - jeżeli odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający.

W praktyce przepisy te dotyczą leasingu zwanego finansowym. Oznacza to, że leasingobiorca ujmuje przedmiot leasingu finansowanego w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i od jego wartości początkowej dokonuje odpisów amortyzacyjnych.

W przypadku gdy przedmiotem leasingu finansowego jest samochód osobowy, odpisy amortyzacyjne mogą podlegać ograniczeniom w zaliczaniu ich do kosztów uzyskania przychodów.

W obecnym stanie prawnym, na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 4 updof i art. 16 ust. 1 pkt 4 updop, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych odpowiednio w art. 22a-22o updof i art. 16a-16m updop, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość:

30.000 euro - w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. poz. 317 ze zm.),
20.000 euro - w przypadku pozostałych samochodów osobowych,

przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Od przyszłego roku w związku z nowelizacją ustawy o PIT i ustawy o CIT dokonaną ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2159), zwaną dalej ustawą nowelizującą, wymienione limity ulegną podwyższeniu. Odpowiednio limit amortyzacji:

30.000 euro (równowartość ok. 129.000 zł) będzie podwyższony do 225.000 zł,
20.000 euro (równowartość ok. 86.000 zł) będzie podwyższony do 150.000 zł.

W aktualnym stanie prawnym wydatki z tytułu używania w działalności gospodarczej samochodów osobowych będących środkami trwałymi (a więc także wykorzystywanymi w działalności na podstawie leasingu finansowego) są kosztami uzyskania przychodów w pełnej wysokości.

Nowe prawo Od 1 stycznia 2019 r. ustawą nowelizującą wprowadzone zostaną pewne ograniczenia. Stosownie do nowego art. 23 ust. 1 pkt 46a updof i znowelizowanego art. 16 ust. 1 pkt 51 updop, nie będzie się uważać za koszty uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków (z zastrzeżeniem odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 36 updof i art. 16 ust. 1 pkt 30 updop) z tytułu kosztów używania samochodu osobowego na potrzeby działalności gospodarczej - jeżeli samochód osobowy będzie wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

Podatnik będzie więc mógł zaliczać do kosztów uzyskania przychodów tylko 75% wskazanych wydatków, gdy samochód będzie wykorzystywać do tzw. celów mieszanych. Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów takich wydatków w pełnej wysokości będzie istniała tylko w stosunku do samochodu osobowego używanego wyłącznie w działalności gospodarczej. W tym celu podatnik będzie zobowiązany do prowadzenia ewidencji stosowanej do celów VAT potwierdzającej wykorzystywanie samochodu osobowego wyłącznie do działalności gospodarczej. W przypadku nieprowadzenia przez podatnika ewidencji dla celów VAT, także dla celów podatku dochodowego przyjmować się będzie, że samochód osobowy jest wykorzystywany do tzw. celów mieszanych, chyba że podatnik nie jest na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zobowiązany do prowadzenia takiej ewidencji.

Przepisy te (powołany art. 23 ust. 1 pkt 46a updof i art. 16 ust. 1 pkt 51 updop) nie wykluczają stosowania limitów w odniesieniu do samochodów osobowych objętych w leasing finansowy. Koszty używania takich samochodów również będą od 1 stycznia 2019 r. ograniczane w kosztach podatkowych.

Pojawia się jednak pytanie, czy nowe zasady rozliczania kosztów należy odnosić także do umów leasingu zawartych przed 1 stycznia 2019 r., bowiem na podstawie art. 8 ustawy nowelizującej do umów leasingu, najmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze dotyczących samochodu osobowego zawartych przed dniem 1 stycznia 2019 r. stosuje się przepisy ustawy o PIT i ustawy o CIT, w brzmieniu dotychczasowym. Z kolei do umów tych, zmienionych lub odnowionych po dniu 31 grudnia 2018 r. stosuje się przepisy ustawy o PIT i ustawy o CIT, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą.

Wątpliwości rozwiało Ministerstwo Finansów. Resort w piśmie nadesłanym do naszego Wydawnictwa:

30 października 2018 r. analizując treść normy prawnej wynikającej z art. 8 ustawy nowelizującej, wyjaśnił, że przepis ten (wówczas jeszcze w fazie projektu) odnosi się do umów leasingu, stąd też dotyczy opłat leasingowych wynikających z takiej umowy; natomiast koszty używania leasingowanego samochodu osobowego, od 1 stycznia 2019 r. będą rozliczane według nowych zasad, gdyż ustawa nowelizująca nie zawiera przepisów przejściowych, które w odmienny sposób pozwalałby rozliczać koszty eksploatacji samochodu osobowego niż ten przewidziany w nowelizowanych przepisach art. 23 updof i art. 16 updop,
9 listopada 2018 r. wyjaśnił, że przedsiębiorcy korzystający z samochodów osobowych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do dnia 31 grudnia 2018 r., będą mogli od 1 stycznia 2019 r. korzystać z wyższych limitów przewidzianych dla odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, obowiązujących od dnia 1 stycznia 2019 r. (tj. do 225.000 zł dla samochodów elektrycznych oraz do 150.000 zł dla samochodów innych niż elektryczne).

Jak wynika ze stanowiska Ministerstwa, nowe zasady rozliczania w kosztach uzyskania przychodów kosztów używania samochodów osobowych będą mieć zastosowanie także do aut leasingowanych, niezależnie od daty zawarcia umowy leasingu. Data zawarcia umowy leasingu nie będzie mieć też znaczenia dla stosowania od 1 stycznia 2019 r. wyższych limitów odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów.

Uwaga!

Stosownie do art. 15 ustawy nowelizującej, m.in. przepisy art. 23 ust. 1 pkt 4 lit. a updof i art. 16 ust. 1 pkt 4 lit. a updop, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 r., będą miały zastosowanie do pojazdów elektrycznych oddanych do używania od dnia następnego po dniu ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w tych przepisach ze wspólnym rynkiem albo stwierdzenia przez Komisję Europejską, że przepisy te nie stanowią pomocy publicznej. Do dnia wydania decyzji przez Komisję Europejską będą stosowane limity odnoszące się do samochodów innych niż pojazdy elektryczne (tj. do 150.000 zł).