Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 13 (421) z dnia 1.07.2016

Korekta części odsetkowej raty leasingowej w leasingu finansowym

Zawarliśmy umowę leasingu finansowego (podatkowo i bilansowo) maszyny. Z umowy wynika, iż część odsetkowa opłaty leasingowej ustalana jest w oparciu o zmienne stopy procentowe. Do tej pory finansujący na każdą zmianę stopy procentowej wystawiał fakturę korygującą. Od czerwca 2016 r. zmienił zasady i co miesiąc będzie przesyłał tylko noty rozliczeniowe z podaniem prawidłowej kwoty raty kapitałowej i odsetkowej. Po zakończeniu umowy wystawi za cały okres fakturę korygującą wszystkie zmiany stóp procentowych i zostanie odliczony VAT (do zapłaty będzie tylko kwota VAT). Jak zaksięgować powyższą operację?

1. Charakterystyka leasingu finansowego

Leasing finansowy dla celów bilansowych to umowa, zgodnie z którą jedna ze stron (zwana "finansującym") oddaje drugiej stronie (zwanej "korzystającym") środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub również pobierania pożytków na czas oznaczony, spełniająca co najmniej jeden z warunków określonych w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Przedmiot umowy leasingu finansowego wykazywany jest w księgach rachunkowych korzystającego jako składnik aktywów trwałych podlegających amortyzacji, a drugostronnie jako zobowiązanie finansowe. Odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu leasingu dokonuje korzystający.

Więcej na temat leasingu można przeczytać w serwisach www.leasingfinansowy.pl oraz www.leasingoperacyjny.pl

Z kolei na gruncie przepisów o podatku dochodowym, zawartą umowę leasingu zalicza się do umów tzw. leasingu finansowego, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

1) umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony;

2) suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu;

3) umowa zawiera postanowienie, że w podstawowym okresie umowy leasingu odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający.

W świetle natomiast art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, jako dostawa towarów traktowane jest wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione. Tym samym w momencie dokonania takiej dostawy powstaje z jej tytułu obowiązek podatkowy oraz obowiązek udokumentowania tej dostawy fakturą obejmującą całą należność wynikającą z zawartej umowy. Faktury te obejmują część kapitałową - wartość początkową przedmiotu leasingu oraz część odsetkową, obliczoną za cały okres trwania umowy leasingu ustaloną w oparciu o aktualną stopę procentową. Jeżeli leasing zarówno podatkowo, jak i księgowo jest umową leasingu finansowego, to na ogół finansujący osobno zgłasza do rozrachunku część kapitałową i odsetkową opłaty podstawowej. Pierwsza płatność dokonywana przez korzystającego obejmuje zazwyczaj kwotę całego VAT należnego wykazanego na fakturze pierwotnej wystawionej przez finansującego. Następnie uiszczane co miesiąc przez korzystającego opłaty (opłaty leasingowe) obejmują wartość netto poszczególnych płatności w podziale na część kapitałową i część odsetkową - stanowiącą wynagrodzenie finansującego.

2. Ewidencja opłat leasingowych

W przypadku umowy leasingu finansowego, która również dla celów podatkowych stanowi umowę leasingu finansowego, księgowania mogą być następujące:

3. Rozliczenie z leasingodawcą po zakończeniu umowy

Ewidencja kwoty VAT może przebiegać następującym zapisem:

Część odsetkowa ujęta na koncie 75-1 "Koszty finansowe" na podstawie not rozliczeniowych będzie równa sumie kwot wpłaconych przez cały okres trwania umowy.

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka zawarła umowę leasingu finansowego maszyny. Część odsetkowa opłaty leasingowej ustalana jest w oparciu o zmienne stopy procentowe. Wartość początkowa przedmiotu leasingu wynosi: 90.000 zł, suma części odsetkowej: 9.500 zł, a czas trwania umowy to 24 miesiące. Według harmonogramu miesięczne opłaty wynoszą po: 4.145,83 zł (w tym część kapitałowa: 3.750 zł i część odsetkowa: 395,83 zł). Opłaty płacone będą na podstawie not rozliczeniowych.
    
2. Jednostka otrzymała fakturę na całą wartość, tj. na kwotę brutto: 122.385 zł, w tym VAT 23%: 22.885 zł, i dokonała pierwszej wpłaty w kwocie: 22.885 zł.
    
3. W przykładzie do ewidencji rozliczeń dotyczących leasingu finansowego zastosowano następującą analitykę do konta 24 "Pozostałe rozrachunki":

a) 24-9/1 "Rozrachunki z finansującym - bieżące",

b) 24-9/2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu".

4. W przykładzie pominięto kwestie amortyzacji.
    
5. Przez cały okres umowy leasingu suma opłat leasingowych wpłacanych na podstawie otrzymywanych od leasingodawcy not rozrachunkowych wyniosła: 102.000 zł (w tym: część kapitałowa: 90.000 zł, a część odsetkowa: 12.000 zł).
    
6. Po zakończeniu umowy leasingu zawartej na podstawie zmiennej stopy procentowej kwota wskazana w fakturze wystawionej w dniu wydania przedmiotu leasingu jest inna niż suma kwot wpłaconych przez leasingobiorcę przez cały okres trwania umowy. W związku z tym leasingodawca wystawił fakturę korygującą na kwotę netto "in plus": 2.500 zł oraz VAT według stawki 23% "in plus": 575 zł. Do zapłaty pozostała kwota: 575 zł.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: