A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 29 (856) z dnia 10.10.2014

Długość umowy leasingu a okres amortyzacji środka trwałego

Zawarliśmy na okres 4 lat umowę leasingu finansowego samochodu ciężarowego. Czy dla celów amortyzacji podatkowej możemy przyjąć taką stawkę amortyzacyjną, aby zamortyzować pojazd w okresie trwania umowy?

Nie. Co do zasady, amortyzacji środka użytkowanego na podstawie umowy leasingu finansowego dokonuje się na zasadach ogólnych, tj. przy zastosowaniu stawek wynikających z Wykazu. Wyjątek dotyczy jedynie środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 KŚT, które mogą być amortyzowane przez okres trwania umowy leasingu pod warunkiem, że zawarto ją na okres co najmniej 5 lat.

Składniki majątku stanowiące przedmiot umowy leasingu podlegają amortyzacji, o ile umowa taka spełnia łącznie następujące warunki:

1) została zawarta na czas oznaczony,

2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej środka trwałego,

3) zawiera postanowienie, że w podstawowym jej okresie odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (por. art. 17f ustawy o PDOP oraz art. 23f ustawy o PDOF).

Amortyzacji leasingowanego środka trwałego dokonuje się dowolną metodą przewidzianą przepisami ustawy o podatku dochodowym. Może to być zarówno metoda liniowa z zastosowaniem stawek wynikających z Wykazu ewentualnie podwyższonych, jak i metoda degresywna. U podatników rozpoczynających działalność oraz u tzw. małych podatników dopuszcza się również stosowanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego (por. art. 16k ust. 7 ustawy o PDOP oraz art. 22k ust. 7 ustawy o PDOF).

Szczególny sposób amortyzacji leasingowanych środków trwałych określono w art. 16ł ust. 5 ustawy o PDOP (oraz art. 22ł ust. 5 ustawy o PDOF). Jak wynika z tego przepisu, jeżeli umowa leasingu finansowego dotyczy środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 KŚT i została zawarta na okres co najmniej 60 miesięcy (5 lat) - wówczas podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych według metody liniowej opartej na stawkach amortyzacyjnych wynikających z okresu umowy, czyli całkowicie zamortyzować środek trwały w okresie umowy leasingu.

Zatem w przypadku opisanym w pytaniu, gdy przedmiotem umowy leasingu jest samochód, a więc składnik sklasyfikowany w grupie 7 KŚT oraz umowę zawarto na 4 lata, nie istnieje możliwość przyjęcia stawki amortyzacyjnej zapewniającej jego zamortyzowanie w okresie trwania umowy leasingu na podstawie ww. przepisu.

Co do zasady, okres trwania umowy leasingu pozostaje bez wpływu na przyjętą przez podatnika metodę i stawkę amortyzacyjną. Tak więc okres ten (amortyzacji) może być zarówno dłuższy, jak i krótszy od okresu, na jaki zawarto umowę.

Tym niemniej podatnik przy spełnieniu określonych warunków i stosując przepisy podatkowe może dostosować okres amortyzacji do okresu trwania umowy leasingu.

Podstawowa stawka amortyzacyjna, określona w Wykazie, dla samochodów wynosi 20%. Przyjęcie takiej stawki przy metodzie liniowej zapewnia amortyzację pojazdu w okresie 5 lat. Podatnicy mogą jednak stawkę taką podwyższyć o współczynnik nie wyższy niż 1,4, jeżeli środek trwały (tu: samochód) jest używany bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymaga szczególnej sprawności technicznej. Przez środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, są używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie.

Stawka z Wykazu (20%) podwyższona o współczynnik 1,4 wynosi 28, co zapewnia zamortyzowanie pojazdu w okresie krótszym niż 4 lata. Ponieważ podatnik może przyjąć niższy współczynnik podwyższający niż 1,4, nie ma przeciwwskazań, aby zastosować współczynnik 1,25, co spowoduje ustalenie stawki amortyzacyjnej na poziomie 25%, a więc zapewniającym zamortyzowanie pojazdu w okresie 4 lat.

Zamortyzowanie pojazdu ciężarowego w okresie 4 lat może nastąpić również w przypadku zastosowania metody degresywnej (metoda ta nie może być stosowana w odniesieniu do samochodów osobowych), o której mowa w art. 16k ust. 1 ustawy o PDOP (oraz art. 22k ust. 1 ustawy o PDOF).

Przykład

Wartość początkowa pojazdu ciężarowego wynosi 100.000 zł. Do jego amortyzacji zastosowano metodę degresywną. Przy zastosowaniu stawki z Wykazu 20%, podwyższonej o współczynnik 2,0, amortyzacja naliczana od stycznia wyniosła odpowiednio:

w I roku:
100.000 zł x 40% (20% x 2) = 40.000 zł;
w II roku:
(100.000 zł - 40.000 zł) x 40% = 24.000 zł;
w III roku - przejście na sposób ustalenia odpisu zgodny z metodą liniową
100.000 zł x 20% = 20.000 zł;
w IV roku do zamortyzowania pozostało 16.000 zł (100.000 zł - 40.000 zł - 24.000 zł - 20.000 zł), które mogą być rozliczone na ogólnych zasadach przy zastosowaniu 20% stawki lub przy zastosowaniu odpowiednio obniżonej stawki (np. 16%) przez okres 12 miesięcy (obniżenie stawki następuje w takim przypadku na podstawie art. 16i ust. 5 ustawy o PDOP).

W uzupełnieniu przypomnijmy, że wartość początkową środka trwałego nabytego na podstawie leasingu finansowego ustala się zgodnie z art. 16g ustawy o PDOP oraz art. 22g ustawy o PDOF), a więc według zasad dotyczących środków trwałych nabytych w drodze kupna, czyli według ceny nabycia (por. art. 17a pkt 7 ustawy o PDOP oraz art. 23a pkt 7 ustawy o PDOF).